Xét nghiệm sớm khi mang thai - Biện pháp tốt nhất để dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con

Trong những năm qua, ngành Y tế Đà Nẵng đã chủ động triển khai chương trình Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, đồng thời phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể của thành phố đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia vào các hoạt động dự phòng lây truyền HIV, nâng cao nhận thức cho phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ và phụ nữ mang thai hiểu về HIV/AIDS; mở rộng các dịch vụ tiếp cận, đặc biệt sự phối hợp chặt chẽ với các đơn vị y tế địa phương, quản lý phụ nữ mang thai tư vấn, xét nghiệm HIV. Bên cạnh đó, Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS thành phố phối hợp với Ban quản lý Tiểu dự án LIFE-GAP Đà Nẵng tổ chức tập huấn kiến thức về dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con cho đội ngũ cán bộ y tế trong hệ thống chăm sóc sức khoẻ sinh sản. Trên cơ sở đó, nâng cao chất lượng dịch vụ phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con trên địa bàn thành phố. Chỉ tính riêng từ đầu năm 2012 đến nay, toàn thành phố đã có trên 10 nghìn phụ nữ mang thai được xét nghiệm HIV, trong đó có 13 phụ nữ mang thai có kết quả xét nghiệm dương tính với HIV và đã có 12 phụ nữ tham gia điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con; 100% số trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV được tiếp cận với thuốc ARV.

Như chúng ta đã biết: HIV có thể truyền từ mẹ sang con trong thời kỳ mang thai, chuyển dạ đẻ và cho con bú. Và cứ 100 bà mẹ nhiễm HIV sẽ sinh ra khoảng 35-40 trẻ nhiễm HIV nếu không được phát hiện và điều trị dự phòng, nhưng 100 bà mẹ đó đều được phát hiện nhiễm HIV được điều trị và chăm sóc dự phòng sớm từ khi mang thai, đầy đủ và đúng cách thì sẽ chỉ có khoảng 2-4 trẻ sinh ra nhiễm HIV, nghĩa là có tới 96 trẻ hoặc nhiều hơn nữa khi sinh ra sẽ không nhiễm HIV từ mẹ, thậm chí nếu điều trị trong giai đoạn đầu của thai nghén thì khả năng lây truyền trực tiếp từ mẹ sang con có thể bằng không (0). Bởi vậy, người mẹ chủ động xét nghiệm sớm khi mang thai là biện pháp tốt nhất để kiểm soát lây truyền sang con.

Các bác sỹ chuyên khoa cho biết, khi mẹ bị nhiễm HIV, ngoài được chăm sóc thai nghén còn được tư vấn điều trị thích hợp. Nếu phát hiện ngay những tuần đầu, người mẹ được tư vấn về dinh dưỡng và xem xét điều trị ARV từ tuần thai thứ 14 nhằm mục đích giảm khả năng lây truyền HIV cho con của họ. Sau khi sinh, sản phụ nhiễm HIV sẽ được tư vấn KHHGĐ, cách nuôi và chăm sóc trẻ, mẹ và con sẽ được chuyển gửi đến các đơn vị điều trị HIV ngoại trú. Em bé được chăm sóc và điều trị kịp thời giúp cải thiện sức khoẻ và tránh mắc những bệnh nhiễm trùng cơ hội. Đặc biệt, trẻ được cấp sữa ăn thay thế đến 18 tháng tuổi và được xét nghiệm PCR miễn phí vào tuần thứ 4 đến tuần thứ 6 để phát hiện sớm tình trạng nhiễm HIV của trẻ.

Để phụ nữ mang thai được tiếp cận sớm các dịch vụ phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, góp phần thực hiện thành công mục tiêu "Loại trừ hoàn toàn tình trạng lây truyền HIV từ mẹ sang con vào năm 2015, trong thời gian tới, các cơ quan chuyên môn của thành phố Đà Nẵng mà đầu mối là Trung tâm phòng chống HIV/AIDS tiếp tục đẩy mạnh công tác truyền thông, can thiệp giảm tác hại trực tiếp từ cộng đồng, khu dân cư; triển khai chương trình bơm kim tiêm sạch và khuyến khích sử dụng bao cao su cho các đối tượng nguy cơ cao, củng cố, duy trì các hoạt động chăm sóc và hỗ trợ người nhiễm HIV, mở rộng và nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc, điều trị bệnh. Trong đó, các tuyến y tế chủ động tư vấn, xét nghiệm HIV cho thai phụ, thực hiện tốt quy trình chăm sóc, điều trị dự phòng lây nhiễm HIV từ mẹ sang con, chú trọng giới thiệu chuyển tuyến cho phụ nữ, trẻ em bị lây nhiễm HIV đến Bệnh viện Phụ sản - Nhi để được cung cấp các gói dịch vụ phù hợp về dự phòng, hỗ trợ chăm sóc và điều trị bệnh.

Tuy nhiên, để làm tốt công tác dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, không chỉ là việc của riêng ngành Y tế mà rất cần sự vào cuộc của cả cộng đồng. Mọi người hãy trang bị cho mình những kiến thức cơ bản về HIV/AIDS để biết cách phòng tránh lây nhiễm HIV, đặc biệt là những phụ nữ mang thai, cần chủ động xét nghiệm sớm khi mang thai để có biện pháp phòng lây nhiễm HIV sang con của mình.

(Ban biên tập website)